Ένα από τα μεγαλύτερα αινίγματα της ανθρωπότητας, η κατασκευή των πυραμίδων της Αιγύπτου, ίσως απέκτησε τώρα μια εντελώς νέα ερμηνεία. Μια πρωτοποριακή μελέτη από το γαλλικό ερευνητικό ινστιτούτο Paleochnic φέρνει στο φως μια θεωρία που αμφισβητεί όσα πιστεύαμε μέχρι σήμερα: η Σκαλιστή Πυραμίδα του Ζοζέρ, στη Σακκάρα, ενδέχεται να ανεγέρθηκε με τη βοήθεια ενός υδραυλικού μηχανισμού — ενός έξυπνου συστήματος που αξιοποιούσε την πίεση του νερού για να ανυψώνει τεράστιους λίθους.
Από τις ράμπες στο νερό: Η θεωρία που αλλάζει τα δεδομένα
Μέχρι σήμερα, οι περισσότερες θεωρίες για την ανέγερση των πυραμίδων βασίζονταν στη χρήση ράμπων, τροχαλιών και ανθρώπινης δύναμης. Η νέα όμως μελέτη, υπό την καθοδήγηση του ερευνητή Ξαβιέ Λαντρό, υποστηρίζει πως οι αρχαίοι Αιγύπτιοι χρησιμοποίησαν υδραυλική πίεση μέσα από εσωτερικά φρεάτια για να ανεβάζουν τα λίθινα μπλοκ από το εσωτερικό προς τα πάνω της κατασκευής.
Οι ερευνητές εντόπισαν ενδείξεις πάνω στα ίδια τα μπλοκ που υποδηλώνουν μηχανισμό πίεσης νερού. Το νερό, σύμφωνα με τη μελέτη, διοχετευόταν μέσα από κατακόρυφα κανάλια, δημιουργώντας την απαιτούμενη ώθηση ώστε να ανυψωθούν οι ογκόλιθοι.
Το φράγμα και το αρχαίο δίκτυο
Η ομάδα ανέλυσε το περιβάλλον γύρω από τη Σακκάρα και κατέληξε πως δυτικά της πυραμίδας βρίσκεται ο Gisr el-Mudir, ένας λίθινος περίβολος που ίσως λειτουργούσε ως αρχαίο φράγμα. Το φράγμα αυτό πιθανότατα συγκρατούσε νερό και ιζήματα από έναν παραπόταμο του Νείλου, σχηματίζοντας ένα δίκτυο δεξαμενών και φίλτρων.
Σύμφωνα με τη μελέτη, αυτό το διασυνδεδεμένο σύστημα θα μπορούσε να ρυθμίζει τη ροή του νερού και να επιτρέπει την πρακτική του χρήση για την ανύψωση των τεράστιων λίθων.
Ένα ευφυές, πρωτόγονο «υδραυλικό ανυψωτικό»
Η υπόθεση περιγράφει μια απλή αλλά ευφυή τεχνική:
Το νερό διοχετευόταν σε ένα κάθετο φρεάτιο, όπου η πίεσή του ανέβαζε έναν πλωτήρα που μετέφερε μια πλατφόρμα με τα λίθινα μπλοκ. Καθώς το νερό απελευθερωνόταν, η πλατφόρμα ανυψωνόταν σταδιακά, επιτρέποντας στους εργάτες να τοποθετούν τους ογκόλιθους στη θέση τους. Αν η θεωρία επαληθευτεί, τότε οι Αιγύπτιοι μηχανικοί θα είχαν αναπτύξει τεχνογνωσία υδραυλικής χιλιάδες χρόνια πριν από την εποχή της σύγχρονης μηχανικής.
Οι αντιδράσεις της επιστημονικής κοινότητας
Η θεωρία έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις. Η γεωαρχαιολόγος Τζούντιθ Μπάνμπερι επισημαίνει πως, παρά τα πολυάριθμα αρχεία και απεικονίσεις της εποχής, δεν υπάρχει καμία αναφορά σε παρόμοια συσκευή ή μηχανισμό. Από την πλευρά της, η Τζούλια Μπουντκά του Πανεπιστημίου Ludwig Maximilian στο Μόναχο, σημειώνει ότι η μελέτη δεν περιλαμβάνει αιγυπτιολόγους και αμφισβητεί τον ταφικό σκοπό της πυραμίδας του Ζοζέρ.
Παρότι η νέα θεωρία παραμένει ανεπιβεβαίωτη, ανοίγει μια νέα σελίδα στη μελέτη των αρχαίων αιγυπτιακών θαυμάτων και επαναφέρει τη συζήτηση για το πόσο προηγμένος ήταν ο πολιτισμός τους.
