Αν οι μέλισσες εξαφανίζονταν, ο κόσμος μας δε θα ήταν ποτέ πια ο ίδιος. Ο πλανήτης θα αντιμετώπιζε μια άνευ προηγουμένου παγκόσμια οικολογική και διατροφική κρίση. Οι μέλισσες αποτελούν βασικούς επικονιαστές και παίζουν καθοριστικό ρόλο στη γονιμοποίηση φυτών, την ισορροπία του οικοσυστήματος, την αγροτική παραγωγή, την οικονομία και τις κοινωνίες μας.
Η κλιματική κρίση και η ανθρώπινη παρέμβαση αναδεικνύουν τη σημαντικότητα αυτού του ζητήματος, καθιστώντας το ένα από τα πιο καυτά περιβαλλοντικά προβλήματα. Στην Ελλάδα, όπου υπάρχουν πάνω από 1.250 είδη μελισσών και το Αιγαίο θεωρείται hotspot μελισσοποικιλότητας, η κατάσταση είναι ακόμα πιο κρίσιμη. Η γεωλογική ιστορία, η ηφαιστειότητα, το πλήθος ανθοφόρων φυτών και το θερμό κλίμα της περιοχής συμβάλλουν στην ανάπτυξη των μελισσών, αναδεικνύοντας την κρισιμότητα του ρόλου της χώρας μας για το φυσικό περιβάλλον της ευρύτερης περιοχής.
Στη Ημερίδα της ΕΕΠΦ, η κα Θεοδώρα Πετανίδου, Ομότιμη Καθηγήτρια Βιογεωγραφίας και Οικολογίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου, αναφέρθηκε στη σημασία των επικονιαστών και της υγείας τους για την οικολογική ισορροπία και την αγροτική παραγωγή. Τόνισε την επίδραση της κλιματικής αλλαγής και τις απειλές που αντιμετωπίζουν οι επικονιαστές στην Ελλάδα.
Αναφέρθηκε στα εξής στοιχεία:
- Πάνω από το 87% των ανθοφόρων φυτών παγκοσμίως εξαρτώνται από ζώα για την επικονίαση τους.
- Το 84% των καλλιεργειών στην Ευρώπη στηρίζεται στην επικονίαση από έντομα, κυρίως μέλισσες.
- Η οικονομική αξία της επικονίασης εκτιμάται σε €153 δισεκατομμύρια ετησίως, αντιπροσωπεύοντας το 9,5% της παγκόσμιας αγροτικής παραγωγής.
Η μείωση των πληθυσμών των μελισσών θα είχε σοβαρές συνέπειες, όπως:
- Μείωση παραγωγής τροφίμων, ειδικά φρούτων, λαχανικών και ξηρών καρπών.
- Αύξηση τιμών τροφίμων και αλλαγές στις διατροφικές συνήθειες.
- Κατάρρευση οικοσυστημάτων και εξαφάνιση φυτών και ζώων που εξαρτώνται από τα επικονιαζόμενα φυτά.
Η κα Πετανίδου παρουσίασε την “Μελισσοθήκη του Αιγαίου”, μια πρωτοβουλία για τη συστηματική παρακολούθηση των επικονιαστών στην Ελλάδα και τη συμμετοχή σε ευρωπαϊκές δράσεις, όπως οι Κόκκινοι Κατάλογοι και το Ευρωπαϊκό Σύστημα Παρακολούθησης Επικονιαστών.
Για την προστασία των μελισσών, προτάθηκαν δράσεις όπως:
- Φυτεύουμε μελισσοκομικά φυτά, όπως λεβάντα και ηλίανθους.
- Αποφεύγουμε τα φυτοφάρμακα και χρησιμοποιούμε βιολογικά μέσα προστασίας.
- Δημιουργούμε καταφύγια για τις μέλισσες, όπως “ξενοδοχεία” για μέλισσες.
- Στηρίζουμε τους τοπικούς μελισσοκόμους και προωθούμε βιώσιμες πρακτικές γεωργίας.
Η προστασία των μελισσών είναι ζωτικής σημασίας για τη βιοποικιλότητα, την αγροτική παραγωγή και τη διατήρηση του οικολογικού ιστού του πλανήτη.
